Рада БНР выконвае ў выгнаньні некалькі важных функцый: захаваньне традыцый і працяг юрыдычнага існаваньня першай дэмакратычнай беларускай дзяржаўнасьці, прадстаўленьне Беларусі ў свабодным сьвеце, а таксама яднаньне беларускіх палітычна актыўных асяродкаў у розных краінах. Падаем адказы на пытаньні, якія паступілі на адрас Рады БНР (пытаньні прыведзеныя на мове арыгіналу – украінскай).

1. Як вам вдалося так довго зберігати безперервну державну традицію?

Традыцыя БНР захавалася дзякуючы шматгадовым высілкам і працы беларускай дыяспары. Сотні неабыякавых і палітычна актыўных людзей, нават апынуўшыся ў выгнаньні, захавалі вернасьць Беларусі і дзесяцігодзьдзямі не шкадавалі сваіх сілаў, часу, грошай на беларускую справу. Канстытуцыйныя рэглямэнты Рады, прынятыя ў 1917-1918 гадах, дазвалялі кааптацыю новых членаў. Гэта дазволіла Радзе папаўняць свой склад у наступныя дзесяцігодзьдзі.

У значнай ступені Рада БНР традыцыйна абапіралася на арганізацыі беларускае дыяспары ў ЗША, Канадзе, Вялікай Брытаніі, Францыі і Аўстраліі. Пасьля падзеньня СССР значную ролю таксама граюць беларускія суполкі ў Чэхіі і Польшчы. Асобныя радныя жывуць у іншых краінах.

Continue reading Рада БНР як найстарэйшая беларуская дэмакратычная advocacy group →

12 ліпеня 1918 г. адбыўся сход грамадзкасьці Магілёва, які выказаў сваю падтрымку БНР.

У зале магілёўскага суда сабралося каля 400 прадстаўнікоў мясцовых грамадзкіх і палітычных арганізацый. Абсалютная большасьць прысутных падтрымалі ідэю незалежнасьці Беларусі і абвяшчэньне Беларускай Народнай Рэспублікі (супраць прагаласавалі 2 чалавекі, 9 чалавек устрымаліся).

Падобныя сходы праходзілі ў дзясятках іншых гарадоў і мястэчак.

На фотаздымку: будынак, дзе адбыўся сход, сучасны адрас: вул. Першамайская (былая Вялікая Шклоўская) д. 24

4 ліпеня адбылося першае ўручэньне Мэдаля да стагодзьдзя БНР у Маскве. Узнагароду атрымаў доктар Аляксей Каўка, гісторык, літаратуразнаўца, публіцыст, выбітны грамадзкі дзеяч, адзін з заснавальнікаў і першы старшыня маскоўскага Таварыства беларускае культуры імя Францішка Скарыны.

Уручэньне адбылося перад маскоўскім помнікам Янку Купалу, які быў усталяваны намаганьнямі беларускае дыяспары, у тым ліку Аляксея Каўкі.

27 ліпеня 1919 году Міністар замежных справаў Украінскай Народнай Рэспублікі Андрый Лівыцькый накіраваў прывітальны ліст старшыні Ўраду БНР Антону Луцкевічу.

З 1926 па 1948 год Лівыцькый быў старшынём Дырэкторыі УНР у выгнаньні, а з 1948 па 1954 год – прэзыдэнтам УНР у выгнаньні.

До пана Старшини Ради Народних міністрів
Білоруської Народної Республіки

Прийнявши Вашого дипльоматичного гонця і одержавши відомости про те становище, в якому перебуває зараз білоруський нарід і його теріторія, страждаючи і терплючи від знущань і глуму одвічних ворогів так білоруського, як і українського народів – московських червоних імперіалістів-большовиків, я дозволяю собі від імені Соборної України висловити щире співчуття українського народу – народові білоруському.

Continue reading Ліст міністра замежных справаў Украіны старшыні Ўраду БНР А. Луцкевічу →

9 студзеня 1918 г. загадам № 1332 па Румынскім фронце расейскага войска было абвешчана пра арганізацыю Беларускай вайсковай камісіі па стварэньні беларускіх вайсковых частак. Камісію ўзначаліў генэрал-маёр Пажарскі.

Да сярэдзіны снежня 1917 г. Румынскі фронт расейскага войска фактычна спыніў сваё існаваньне. Штабы фронту і армій, якія ўваходзілі ў яго склад, пераходзілі з рук у рукі паміж украінскім і бальшавісцкім камандаваньнем.

Прадстаўнікі нацыянальных партый сярод вайскоўцаў вялі моцную і пасьпяховую антыбальшавіцкую прапаганду. 30 кастрычніка (12 лістапада) 1917 г. франтавы камітэт пры падтрымцы ўкраінскіх атрадаў прыняў рашэньне аб непрызнаньні савецкай улады і адмове падпарадкоўвацца бальшавікам.

Пры падтрымцы румынскага вайсковага камандаваньня пачалася “нацыяналізацыя” расейскае арміі на Румынскім фронце: сфармаваныя па тэрытарыяльным прынцыпе беларускія адзінкі атрымлівалі статус беларускіх нацыянальных, зь іх звальняліся небеларусы, на месца якіх пераводзіліся жаўнеры-беларусы зь іншых частак.

У пачатку студзеня 1918 г. пры штабе Румынскага фронту была створаная “Нацыянальна-тэрытарыяльная дэмакратычная арганізацыя фронту”, у якую ўвайшлі камісары ад Беларусі (БНР), Украіны (УНР), армянаў, малдаўцаў, палякаў, мусульманаў, літоўцаў, эстонцаў, данскіх казакоў, грузінаў. Гэтая арганізацыя падрыхтавала загад аб нацыяналізацыі фронту, а камандуючы фронтам Шчарбачоў яго падпісаў.

Ніжэй падаем дакумэнты вайсковага камандаваньня фронту аб стварэньні беларускіх вайсковых аддзелаў (у перакладзе з расейскай мовы).

Continue reading Беларускія вайсковыя часткі на Румынскім фронце, 1918 год →

Прадстаўнік Рады БНР даў інтэрвію дацкаму спартоваму блогу Sportspressen.dk. Прыводзім беларускі пераклад публікацыі:

Стогадовы беларускі ўрад у выгнаньні, які працягвае змагацца за вяртаньне дэмакратыі на месца “апошняй дыктатуры Эўропы”, выступае супраць выкарыстаньня прэзыдэнтам Аляксандрам Лукашэнкам Эўрапейскіх гульняў у палітычных мэтах.

Асьвятленьне міжнародных спартовых мерапрыемстваў у СМІ часта вызначаецца тым, што выданьні выдаткоўваюць вялікія грошы, каб купіць правы трансьляцыі, і накіроўваюць на іх асьвятленьне журналістаў і фатографаў.

Ня ёсьць выключэньнем і найбуйнейшая сёлетняя алімпійская спартовая падзея ў Эўропе: Эўрапейскія гульні ў Менску, права на трансьляцыю якіх набыла дзяржаўная дацкая тэлерадыёкампанія DR.

Асьвятленьне дацкімі СМІ Эўрапейскіх гульняў у Беларусі на мінулым тыдні было ў асноўным прысьвечана перамогам і паразам атлетаў з Даніі.

Пры гэтым, у сродках масавай інфармацыі адсутнічае крытыка аўтарытарнай беларускай дзяржавы, якая на працягу 25 гадоў жорстка кіруецца прэзыдэнтам Аляксандрам Лукашэнкам, – як адсутнічае і дэмакратыя ў Беларусі, паводле крытыкаў Лукашэнкі.

Continue reading Sportspressen.dk: Урад у выгнаньні параўноўвае Эўрапейскія гульні ў Беларусі з Алімпійскімі гульнямі ў нацыстоўскай Нямеччыне →

У гэтыя дні спаўняецца трыццаць гадоў ад заснаваньня Беларускага народнага фронту і Таварыства беларускае мовы імя Францішка Скарыны.

Абедзьве гэтыя арганізацыі сталіся яскравымі гістарычнымі зьявамі, адыграўшы значную ролю ў аднаўленьні незалежнасьці Беларусі і ў абароне беларушчыны ў вельмі неспрыяльныя часы.

Беларускі народны фронт – агульнанацыянальны дэмакратычны беларускі рух, які ў позьнесавецкі час стаўся выразьнікам волі беларускага народу да свабоды, дэмакратыі і незалежнасьці, абаронцам чалавечай і нацыянальнай годнасьці беларусаў. Уголас агучыўшы праўду пра Курапаты і Чарнобыльскую катастрофу, БНФ паставіў пытаньне пра аднаўленьне справядлівасьці і належную ацэнку палітыцы савецкага рэжыму да беларусаў.

Дэпутаты БНФ у Вярхоўным савеце Беларусі ў лёсавызначальны для нашай краіны час сталі рухавіком дэмакратычных пераўтварэньняў і ўрэшце аднаўленьня незалежнасьці Беларусі пасьля дзесяцігодзьдзяў іншаземнай акупацыі. Дзякуючы Беларускаму народнаму фронту, Беларусь вось ужо амаль трыццаць гадоў ёсьць паўнапраўнай сувэрэннай дзяржавай, што заняла “свой пачэсны пасад між народамі”.

Многія яскравыя і адважныя палітыкі сучаснай Беларусі, што цяпер прадстаўляюць розныя дэмакратычныя сілы, пачыналі свой шлях у Беларускім народным фронце.

Таварыства беларускай мовы – адна з галоўных арганізацыяў, што рупяцца пра прасоўваньне беларускае мовы і абарону правоў яе носьбітаў у сучаснай Беларусі. Ва ўмовах абыякавасьці ці нават варожасьці афіцыйных постсавецкіх уладаў у адносінах да роднае мовы беларускага народу, абарона мовы і моўных правоў сталася задачай простых людзей, шырокае грамадзянскае супольнасьці. ТБМ імя Ф. Скарыны ёсьць авангардам гэтага руху і шматгадовым сымбалем таго, як грамадзянская супольнасьць самастойна бароніць беларускую мову.

Беларускі народны фронт і Таварыства беларускае мовы – гэта выбітныя і пасьпяховыя прыклады грамадзянскай самаарганізацыі беларусаў, абароны самім народам сваіх правоў перад апаратам недобрасумленнай аўтарытарнай улады.

Рада БНР шчыра віншуе ўсіх цяперашніх і былых удзельнікаў БНФ і ТБМ. Няхай гэтыя арганізацыі будуць прыкладам і натхненьнем для многіх пакаленьняў беларускіх грамадзянаў.

25 чэрвеня ў Менску быў уручаны Мэдаль да стагодзьдзя БНР Барысу Пятровічу, беларускаму літаратару і журналісту, заснавальніку і галоўнаму рэдактару часопіса “Дзеяслоў”, галоўнага літаратурна-мастацкага выданьня Беларусі. Уручэньне адбылося на сьвяточнай імпрэзе, прысьвечанай 100-му нумару “Дзеяслова”.

22 чэрвеня ў Лёндане быў уручаны Мэдаль да стагодзьдзя БНР выбітнаму сьпеваку Зьмітру Вайцюшкевічу, які быў узнагароджаны за шматгадовую плённую працу па папулярызацыі беларушчыны.

Мэдаль уручыў Заступнік Старшыні Рады БНР Мікалай Пачкаеў падчас канцэрта З. Вайцюшкевіча на сьвяткаваньні Купальля, арганізаванага Англа-беларускім таварыствам пры Беларускім доме (Згуртаваньня беларусаў у Вялікай Брытаніі).

Continue reading Зьміцер Вайцюшкевіч узнагароджаны Мэдалём да 100-годзьдзя БНР →