13 красавіка 1940 году пачалася другая хваля дэпартацыяў з Заходняй Беларусі.

У гэты дзень акупацыйныя савецкія ўлады выслалі 24 тысячы жыхароў Заходняй Беларусі ў Сыбір, Карэлію і іншыя аддаленыя раёны СССР.

За некалькі месяцаў перад гэтым Заходняя Беларусь была акупаваная і пазьней анэксіяваная Савецкім Саюзам пасьля сумеснага савецка-нацыстоўскага нападу на Польшчу.

Большасьць дэпартаваных склалі жанчыны, дзеці і асобы сталага ўзросту. Многія паміралі ў дарозе ці на новых месцах рассяленьня.

Першая хваля дэпартацыі з Заходняй Беларусі пасьля яе ўзьяднаньня з Усходняй Беларусьсю пад савецкай акупацыяй адбылася ў лютым 1940 году. Тады з рэгіёну было дэпартавана больш за 50 тысячаў чалавек.

Трэцяя хваля дэпартацыі адбылася 29 чэрвеня 1940 году (22 879 асобаў), чацьвёртая – у чэрвені 1941 г. (22 353 асобаў).

Такім чынам, агулам за 1940-1941 гады зь Беларусі ў аддаленыя, часта мала прыдатныя для жыцьця, раёны СССР, было дэпартавана ня менш за 120 тысяч чалавек. Прыкладна столькі ж складае агульная колькасьць дэпартаваных, расстраляных і прызваных у войска па ўсіх краінах Балтыі за той жа самы час.

Чытай таксама:

• Высяленне ў Казахстан у 1940 г. значнай часткі жыхароў Лідскага павета

6 красавіка адбылося ўручэньне Мэдалёў да стагодзьдзя БНР у Атаве, сталіцы Канады.

Старшыня Рады БНР Івонка Сурвілла ўручыла мэдалі ўладыку Сьвятаславу (Логіну), дзеячам беларускае дыяспары ў Канадзе Пятру Мурзёнку, Валянціне Шаўчэнцы і Анатолю Храноўскаму, а таксама праваабаронцу Дэвіду Кілгуру.

Continue reading Уручэньне Мэдалёў да стагодзьдзя БНР у Атаве →

Рада БНР выказвае сваё асуджэньне і сум з нагоды зьнішчэньня крыжоў ва ўрочышчы Курапаты.

Курапаты – месца, дзе савецкі таталітарны рэжым зьнішчыў дзясяткі тысячаў бязьвінных людзей. Гэта галоўны беларускі нацыянальны мэмарыял ахвяраў савецкага тэрору, аналягічны таму, як Хатынь – знакавае месца памяці ахвяраў нацыстоўскага тэрору супраць мірнага беларускага насельніцтва, а Трасьцянец і мэмарыял “Яма” ў Менску – месцы ўшанаваньня памяці соцень тысячаў беларускіх габрэяў, забітых у час Галакоста.

Адначасова Курапаты – гэта месца, якое з канца 80-х гадоў увасабляе адраджэньне беларускага народу зь нябыту. Адметнасьць і сымбалічнасьць гэтага мэмарыялу ў тым, што ён падтрымліваецца выключна сіламі беларускае грамадзянскае супольнасьці, без удзелу афіцыйных уладаў, а часьцяком і насуперак іхнаму ціску або злачыннаму бязьдзеяньню. Менавіта такім народным мэмарыялам Курапаты маюць быць у будучай дэмакратычнай Беларусі.

Рада БНР асуджае спробы ўладаў зьмяніць склаўшуюся натуру і характар мэмарыяла Курапаты і заклікае беларусаў усяляк падтрымаць актывістаў, якія стаяць на абароне гэтага сьвятога для ўсіх нас месца.

У рамках сьвяткаваньня Дня Волі ў гэтыя выходныя ў розных краінах было ўручана некалькі Мэдалёў да стагодзьдзя БНР.

Continue reading Уручэньні Мэдалёў да стагодзьдзя БНР: Таронта, Лёндан, Вашынгтон →

Дарагія мае суродзічы-беларусы!

У гэты першы Дзень Волі другога стагодзьдзя нашай Рэспублікі хочу падзяліцца з вамі маім захапленьнем: нягледзячы на ўсе зьдзекі, на фізычнае нішчэньне найлепшых сыноў і дачок нашага народу, на прапаганду, якая прадаўжаецца да сёньня; нягледзячы на стараньне ворагаў, каб сьцерці наш край з паверхні Зямлі – мы выжылі!

Беларусь – жыве!

Другое стагодзьдзе нашай сучаснай дзяржавы пачалося, нажаль, узмоцненай прапагандысцкай атакай супраць яе. Але за апошнюю чверць стагодзьдзя беларусы навучыліся разважаць іншымі катэгорыямі і ведаюць розьніцу між воляй і рабствам. Многія беларусы, перадусім з маладога пакаленьня, на свае вочы пабачылі, як заможна жывуць нават маленькія дзяржавы, якія не заўсёды маюць прыродныя багацтвы, але якія маюць таленавітае і працавітае грамадзтва, якое супольна працуе на дабрабыт свайго народу.

Беларускай моладзі ня трэба даказваць, што супольнасьць пасьпяховых, адукаваных і вольных грамадзянаў – гэта самы важны рэсурс краіны. Спатканьні мае з маладымі беларусамі напаўняюць сэрца радасьцю: гэта золата, якое мы павінны цаніць.

Дык зьвяртаюся сёньня перад усім да Вас, мае дарагія маладыя сябры! Бо Вы здольныя выратаваць наш край ад новай няволі. Вы разумееце пачуцьцё годнасьці вольнага чалавека. Вы ведаеце, хто Вы!

Віншую ўсіх Вас, мае дарагія суродзічы, асабіста і ад імя Рады Беларускай Народнай Рэспублікі, з новым, другім стагодзьдзем ад абвяшчэньня незалежнасьці Беларусі і жадаю, каб змаганьне за волю было плённым і пераможным!

Жыве Беларусь!

Івонка Сурвілла,
Старшыня Рады БНР

Сакавік 2019 г.

Мэдаль выраблены з бронзы, мае круглую форму дыямэтрам 38,61 мм.

На ліцавым баку выбітыя выява гербу “Пагоня”, скрыжаваныя дубовыя галінкі і надпіс “Рада Беларускай Народнай Рэспублікі”:

Continue reading Мэдаль да стагодзьдзя БНР: апісаньне →

Журналістка Натальля Радзіна, галоўны рэдактар онлайн-выданьня “Хартыя’97”, ўзнагароджаная Мэдалём да стагодзьдзя БНР.

Continue reading Натальля Радзіна ўзнагароджаная Мэдалём да 100-годзьдзя БНР →

У панядзелак у Варшаве быў уручаны першы Мэдаль да стагодзьдзя БНР. За гісторыка Юрыя Туронка мэдаль атрымала ягоная ўдава Зінаіда Туронак.

Доктар Юры Туронак – аўтар шэрагу навуковых працаў па гісторыі Беларусі першае паловы дваццатага стагодзьдзя. Акрамя гэтага, ён быў вядомы як адзін зь лідараў беларускай меншасьці ў Польшчы.

Continue reading Уручаны першы Мэдаль да стагодзьдзя БНР →

Рада Беларускай Народнай Рэспублікі выказвае сваю падтрымку і салідарнасьць з “Хартыяй’97” у сувязі з пагрозай спыненьня фінансаваньня гэтага СМІ.

“Хартыя’97” – адно з самых старых і найбольш папулярных незалежных беларускіх інтэрнэт-выданьняў. На працягу ўжо больш як 20 гадоў “Хартыя’97” пасьлядоўна і непахісна абараняе каштоўнасьці свабоды, дэмакратыі і незалежнасьці Беларусі.

Журналісты і рэдактары “Хартыі’97” неаднаразова былі аб’ектам палітычных рэпрэсіяў з боку ўладаў Рэспублікі Беларусь. Заснавальнік і рэдактар Алег Бябенін быў забіты пры дагэтуль ня высьветленых абставінах напярэдадні сумнавядомых прэзыдэнцкіх выбараў 2010 году.

Рада БНР заклікае польскую дзяржаву ў поўным аб’ёме працягнуць фінансаваньне “Хартыі’97” і іншых беларускіх незалежных СМІ, якія ў цяперашні час граюць надзвычайна важную ролю ў справе дэмакратычнай трансфармацыі Беларусі.

Рада БНР заклікае беларускую грамаду ў Польшчы зьвярнуцца да польскіх уладаў і патлумачыць важнасьць “Хартыі’97” і падтрымкі гэтага выданьня.

Рада БНР заклікае беларусаў ва ўсім сьвеце аказаць матар’яльную і маральную падтрымку “Хартыі’97”.

Ня вельмі шырока вядомае, але важнае для беларусаў месца ў Маскве – магіла прафэсара Мітрафана Доўнара-Запольскага, славутага беларускага гісторыка і этнографа пачатку XX стагодзьдзя, дыплямата БНР.

Доўнар-Запольскі – аўтар шэрагу фундамэнтальных працаў па гісторыі Беларусі і лічыцца адным з заснавальнікаў беларускай гісторыяграфіі. Ён быў адным зь першых, хто ня толькі вывучаў беларускія звычаі і культуру, але і дасьледваў Беларусь як асобную краіну з уласнымі дзяржаўніцкімі традыцыямі.

Continue reading Шпацыры па беларускай Маскве: магіла Мітрафана Доўнар-Запольскага →