Рада БНР выказвае занепакоенасьць недастатковымі мерамі, якія прымаюць улады Беларусі ў сувязі з пандэміяй новага каранавіруса COVID-19.

Краіны Эўрапейскага Зьвязу, Паўночнай Амэрыкі, Азіі надзвычай сур’ёзна ўспрынялі цяперашнюю пагрозу. У многіх краінах уведзеныя строгія карантынныя меры.

Адначасова з гэтым Беларусь застаецца адзінай сярод краінаў Эўропы, чые ўлады ў цяперашняй сытуацыі дэманструюць лёгкадумнасьць, якая можа выліцца ў трагедыю для Беларусі.

Беларусь мае трагічны досьвед, калі недэмакратычная акупацыйная савецкая адміністрацыя ў часы Чарнобыльскай катастрофы праявіла злачынную халатнасьць і бязьдзеяньне, не прыняўшы неабходных мераў па абароне насельніцтва ад наступстваў аварыі на Чарнобыльскай АЭС. Бязьдзеяньне ўладаў БССР у 1986 годзе каштавала мільёнам беларусаў здароўя і гадоў жыцьця.

Недапушчальна, каб гэтая сытуацыя паўтарылася зноў.

Рада БНР заклікае беларускія ўлады да адкрытасьці і адказнасьці перад беларускім грамадзтвам, і патрабуе неадкладна прыняць усе неабходныя меры дзеля забесьпячэньня аховы здароўя людзей ва ўмовах пандэміі.

БНР была дзяржавай з пункту гледжаньня міжнароднага права. Таму мы можам сьмела адзначаць 25 сакавіка як дзень станаўленьня беларускае дзяржаўнасьці.

У момант абвяшчэньня БНР у 1918 годзе існавала зусім іншая сыстэма міжнароднага права – так званае клясычнае міжнароднае права. Сучасная сыстэма міжнароднага права ўсталявалася толькі пасьля Другой сусьветнай вайны. БНР існавала ў той час, калі вайна была інструмэнтам вырашэньня канфліктаў, а анэксія лічылася цалкам законным спосабам набыцьця тэрыторыяў (хоць Расея сёньня вяртае нас у тую рэальнасьць). Ды і пра ўнівэрсальнасьць правоў чалавека ніхто ня чуў.

Менавіта таму сучасныя нормы і ўяўленьні аб тым, што такое дзяржава, нельга ўжываць да сытуацыі абвяшчэньня БНР. У праве ёсьць прынцып інтэртэмпаральнасьці – паводле яго, сытуацыю трэба ацэньваць праз нормы міжнароднага права ў тым выглядзе, у якім яны існавалі ў адпаведны час, а ня ў тым, як яны існуюць сёньня.

Працягнуць чытаць Ці была БНР паўнавартаснай дзяржавай? Аналіз з пункту гледжаньня права →

“І ў гэты ўрачысты мамэнт, калі аднагалосна была прынята Рэзалюцыя і была абвешчана Вольная Незалежная Дзяржава, у салю ўпалі першыя праменьні раньняга сонца. Яно абліло вясеньнім ясным сьветам залю, у якой, як на Вялікдзень у часе хрыстосаваньня, усе радныя абдымаліся і цалаваліся ад радасьці. І ў гэты мамэнт узышло Сонца Свабоды над нашай шматпакутнай Бацькаўшчынай” – успаміны раднага БНР журналіста Мікалая Шылы пра абвяшчэньне Незалежнасьці Беларусі

У жыцьці кожнага чалавека ёсьць многа ўспамінаў. Але з іх заўсёды бываюць успаміны, якія застаюцца на ўсё жыцьцё ў памяці, хвалюючыя і яскравыя, успаміны аб тым, што вызначыла ўвесь далейшы шлях жыцьця. Хачу з Вамі, чытачы, падзяліцца адным з гэткіх успамінаў, аб падзеях, удзельнікам якіх быў тады і я, пішучы гэтыя радкі.

Працягнуць чытаць НЕЗАБЫЎНЫ ДЗЕНЬ – Мікалай Шыла пра 25 сакавіка 1918 г. →

Дарагiя Суродзiчы Беларусы!

Ад iмя Рады Беларускай Народнай Рэспублiкi вiншую кожнага з вас, у Беларусi й дзе бы вы не знаходзiлiся ў сьвеце, з нашым сьветлым нацыянальным сьвятам. Незалежнасьць абвесьцiлi продкi ўсiх нас, перад тым як акупанты пачалi дэнацыяналiзаваць наш народ.

У 2019 годзе мы ўсе перажылi вялiкае шчасьце, бачачы мора бел-чырвона-белых сьцягоў на вулiцах Вiльнi, падчас пахаваньня Кастуся Калiноўскага й ягоных паплечнiкаў-змагароў. Усiм вам, хто спрычынiўся да гэтага слаўнага дня, хочу сёньня яшчэ раз падзякаваць з глыбiнi душы. Ганарылася я вамi, як нiколi! Тады пераканалася, што мы пераможам!

Працягнуць чытаць ВІНШАВАНЬНЕ З ДНЁМ ВОЛІ АД СТАРШЫНІ РАДЫ БНР ІВОНКІ СУРВІЛЛЫ →

12 сакавіка 1922 г. пры нявысьветленых абставінах памёр Кузьма Цярэшчанка – беларускі вайсковец і міністар ва ўрадзе БНР.

Працягнуць чытаць Кузьма Цярэшчанка →

Вечарам 3 сакавіка ня стала Надзеі Дземідовіч, вэтэрана беларускага нацыянальнага руху, вязьня ГУЛАГ і ўдзельніцы паўстаньня вязьняў у Кенгіры, узнагароджанай Мэдалём да стагодзьдзя БНР.

Рада БНР выказвае свае шчырыя спачуваньні блізкім спадарыні Дземідовіч.

Падаем зварот Старшыні Рады БНР:

“З глыбокім смуткам сустрэла вестку пра зыход з жыцьця Надзеі Дземідовіч – адданай патрыёткі, якая ахвяравала гадамі зьняволеньня і пакутаў за тое, каб Беларусь зрабілася незалежнай дзяржавай.

Усьцешаная, што Рада БНР пасьпела ўзнагародзіць спадарыню Надзею Мэдалём да стагодзьдзя Беларускай Народнай Рэспублікі. Гэта, на жаль, зусім невялікая частка нашай удзячнасьці і ўдзячнасьці будучых пакаленьняў беларусаў, якія ў вольнай і дэмакратычнай краіне, бясспрэчна, належным чынам ушануюць памяць пра сапраўдную патрыётку нашай Бацькаўшчыны.

Вечная Вам памяць, спадарыня Надзея.

Івонка Сурвілла,

Старшыня Рады Беларускай Народнай Рэспублікі

4 сакавіка 2020

Канада”

25 сакавіка 1957 г. было афіцыйна абвешчана Беларускім днём незалежнасьці ў штаце Мічыган. Гэта сталася вынікам актыўнай працы беларускай дыяспары па інфармаваньню амэрыканскай грамадзкасьці і палітыкаў пра Беларусь і яе праблемы.

Беларускі дзень незалежнасьці абвесьціў губэрнатар Джэргард Мэнэн Вільямс, прадстаўнік дэмакратычнай партыі, які ў будучыні таксама служыў амбасадарам ЗША на Філіпінах.

Працягнуць чытаць Беларускі дзень незалежнасьці на афіцыйным узроўне ў штаце Мічыган – 25.03.1957 →

У час пасьля Другой сусьветнай вайны 25 сакавіка як Дзень незалежнасьці Беларусі шырока адзначаўся ў краінах вольнага сьвету, у тым ліку ў Злучаных Штатах, з удзелам найвышэйшага дзяржаўнага кіраўніцтва.

Прыкладам, у 1957 годзе Дзень незалежнасьці Беларусі быў адзначаны на паседжаньні Кангрэсу ЗША. У беларускіх сьвяточных мерапрыемствах у розных гарадах бралі ўдзел прадстаўнікі гарадзкіх і рэгіянальных уладаў, кангрэсмэны і сэнатары, прадстаўнікі нацыянальных дыяспараў. Былі атрыманыя віншаваньні ад губэрнатара і мэра Нью-Ёрка, мэра Дэтройта, некалькіх сэнатараў і кангрэсмэнаў. Дзень незалежнасьці Беларусі быў афіцыйна абвешчаны ў штатах Нью-Джэрсі, Мічыган, Ілінойс.

Ніжэй падаем артыкул з газэты “Беларус” ад чэрвеня 1957 г.

Працягнуць чытаць Сьвяткаваньне 25 сакавіка з удзелам уладаў ЗША і прадстаўнікоў дыяспараў – 1957 г. →

23 сакавіка 1966 Джон Дынгел (John D. Dingell), кангрэсмэн-дэмакрат із штата Масачусэтс, выступіў з прамовай з нагоды набліжаючагася 25 сакавіка, Дня незалежнасьці Беларускай Народнай Рэспублікі.

Джон Дынгел (1926 – 2019) прабыў на пасадзе да 2015 года, стаўшы сябрам Палаты прадстаўніком, які займаў сваю пасаду самы доўгі час у гісторыі ЗША.

Прыводзім ягоную прамову пра Беларусь у перакладзе і ў арыгінале.

Працягнуць чытаць “Ідэя незалежнай Беларусі захавалася, нягледзячы ні на якія спробы зьнішчыць яе” – Кангрэсмэн Дынгел да 25 сакавіка 1966 г. →