Piša Staršynia Rady BNR Ivonka Surviłła:

“Ź vialikim sumam daviedałasia, što adyjšła ŭ lepšy śviet na 85-m hodzie žyćcia maja siabroŭka i supracoŭnica ŭ Kanadzkim Fońdzie Dapamohi Achviaram Čarnobyla ŭ Biełarusi Paŭlina Paškievič Smith.

Pra Paŭlinu ja pisała ŭ majoj knizie “Daroha”. Uspaminała jaje jak adnu z vydatnych žančyn, jakich mnie paščaściła paznać u maim žyćci.

Naradziłasia jana ŭ Kanadzie ŭ siamji biełaruskich baptystaŭ z Stolinščyny, jakija emihravali ŭ pačatku 30-ch hadoŭ. Paznajomilisia my ź joju, kali pierabralisia ŭ pravincyju Quebec, dzie jana brała aktyuny ŭdzieł u halinie školnictva. Kali my załožvali Kanadzki Fond Dapamohi Achviaram Čarnobyla ŭ Biełarusi i byli patrebnyja try podpisy ludziej, jakija nia mieli siamiejnych suviaziaŭ miž saboju, Paŭlina zhadziłasia być adnym z patrebnych troch padpisantaŭ, razam ź Zinaj Himpielevič i mnoju.

Ułažyła Paŭlina Paškievič vializarnuju pracu ŭ žyćcio Fondu. Šmat hadoŭ žyli ŭ jaje ŭsio leta pierakładčyki, jakija pryjaždžali ź dziećmi ŭ Kanadu. Naležała jana da ŭpravy Fondu i vykonvała roznyja funkcyi ŭ hetaj jakaści.

Дарагія суродзічы!

У лістападзе шмат якія народы ўшаноўваюць памяць сваіх герояў. Прыкладам, а 11-ай гадзіне 11-га дня 11-га месяца ўся Канада аддае пашану хвілінай маўчаньня сваім змагарам. Ад прадстаўнічкі каралевы да вэтэранаў і звычайных грамадзянаў, старыя і маладыя, з удзячнасьцю прыгадваюць суайчыньнікаў, якія аддалі жыцьцё на алтар Бацькаўшчыны. Ускладаюцца вянкі на магілах невядомых жаўнераў і паўсюль адбываюцца адпаведныя абрады.

Беларускі народ да нядаўняга часу ня ведаў – бо было забаронена ведаць – пра сваіх першых герояў першай у ХХ стагодзьдзі беларускай дзяржавы, нашых слаўных Случчакоў, якія ў 1920 змагаліся за Беларускую Народную Рэспубліку. Толькі ў вольным сьвеце беларусы пра іх ведалі і з удзячнасьцю іх ушаноўвалі ў канцы лістапада.

У гэтым 2017 годзе ў Беларусі яшчэ ўсё трэба прасіць дазвол ў гарадзкіх управах, каб магчы ўшанаваць іх памяць.  І паколькі ніколі не вядома, у якой ступені “чалавечкі ў цывільным” дазволяць спакойна адзначыць Дзень Герояў, выходзяць на вуліцы не дзесяткі  тысяч, а толькі пару сотняў удзячных патрыётаў.

Дарагія суродзічы! Віншую вас сёньня ад імя Рады Беларускай Народнай Рэспублікі з гэтай вялікай падзеяй у жыцьці нашага народу – Слуцкім Збройным Чынам.

Успомніце з удзячнасьцю тых дзесяць тысяч Герояў, якія хацелі вас абараніць ад надыходзячага захопніка-чужынца. Яны на гэта заслужылі.

Вечная ім памяць!

Жыве Беларусь!

Івонка Сурвілла,
Старшыня Рады Беларускай Народнай Рэспублікі

Лістапад 2017

22 кастрычніка 1919 году ў Пружанах нарадзілася Раіса Жук-Грышкевіч – сябра Прэзыдыюму Рады БНР, дзяячка беларускай дыяспары ў Канадзе.

Continue reading Раіса Жук-Грышкевіч →

Зварот Старшыні Рады БНР Івонкі Сурвіллы да 27-й Сустрэчы Беларусаў Паўночнай Амэрыкі, 2006 г.

Дастойныя Айцы, Паважаныя Госьці, Дарагія Сябры.

У Беларусі жыве крышку меней за дзесяць мільёнаў чалавек. Гэтую цыфру і мы падаём, калі нас пытаюць пра вялічыню нашай нацыі, хаця 20-е стагодзьдзе адабрала ад Беларусі штучна створанымі граніцамі сотні тысяч беларусаў, якія цяпер ёсьць грамадзянамі суседніх краінаў. І гэта ня ўсё. Неад’емнай часткай беларускага народу ёсьць мільёны нашых людзей у Сыбіры, куды іх прымусова вывезьлі і адкуль ім дзеля розных прычынаў ня было дадзена вярнуцца, а таксама штораз большая дыяспара ў іншых краінах сьвету.

Нажаль край наш, нават у найбольш надзейныя гады адраджэньня, неяк забыўся, што мы таксама сыны і дочкі тае самае Беларусі, што мы таксама называем яе сваёй Бацькаўшчынай. Для БССР мы былі ворагамі народу. Цяперашняму рэжыму мы папросту перашкаджаем. Перашкаджаем у ягонай нялюдзкай анты-беларускай палітыцы, а перад усім у яго намерах зьліквідаваць беларускую дзяржаву, інтэгруючы яе ў новы Саюз з Расеяй.

Continue reading Дыяспара павінна дапамагаць Беларусі – выступ І. Сурвіллы на Сустрэчы Беларусаў Паўночнай Амэрыкі, 2006 г. →

28 жніўня Старшыня Рады БНР Івонка Сурвілла ўзяла ўдзел у мерапрыемстве ў памяць пра гадавіну Пакту Молатава-Рыбэнтропа ў Атаве.

У імпрэзе таксама ўдзельнічалі прадстаўнікі дыяспараў і дыпляматы многіх краінаў Усходняй Эўропы: Польшчы, Украіны, краінаў Балтыі, Чэхіі, Славаччыны і Вугоршчыны. Таксама прысутнічалі канадзкія палітыкі.

Старшыня Рады БНР зрабіла выступ, у якім заклікала да міжнароднай салідарнасьці і спасылалася на Дэклярацыю памяці і салідарнасьці, прынятую Радай БНР у 2016 годзе.

20 чэрвеня 1925 г. у Смаргонскім раёне нарадзіўся Янка Сурвілла, сябра Рады БНР у выгнаньні, беларускі грамадзкі дзеяч.

Continue reading Янка Сурвілла →

1 студзеня 1920 г. у Наваградзкім павеце нарадзіўся Барыс Рагуля, намесьнік Старшыні Рады БНР, вайсковец, мэдык, выбітны дзеяч беларускай дыяспары ў Канадзе.

Ягоны бацька быў лекарам, але памёр падчас эпідэміі тыфусу, калі Барысу было толькі два гады. Маці з сынам пераехалі ў Любчу. Пасьля заканчэньня акушэрскіх курсаў у Варшаве маці атрымала працу ў наваградскім шпіталі ў 1930 г.

Таксама ў 1930 годзе Барыс паступіў у беларускую гімназію. Польскія ўлады ў рамках палітыкі дыскрымінацыі беларусаў у Заходняй Беларусі закрылі беларускую гімназію ў 1935 г., Барыс быў вымушаны перайсьці ў польскую гімназію імя Адама Міцкевіча, дзе атмасфэра была вельмі няспрыяльная і дыскрымінацыйная ў адносінах да беларусаў.  Ён закончыў гімназію ў 1938 г. і здаў уступныя іспыты на мэдычны факультэт Унівэрсытэту імя Стэфана Баторыя ў Вільні. Аднак польскія ўлады не далі яму магчымасьці вучыцца і ў абыход закону забралі ў армію.

У чэрвені 1939 году Б. Рагуля скончыў польскую афіцэрскую школу ў Зэмбраве, быў прызначаны камандзірам эскадрону ў 42-м палку польскага войска ў Беластоку. У верасьні 1939 г. ён ваяваў супраць нацыстаў у складзе польскага войска на мяжы Польшчы і Ўсходняй Прусіі. Барыс Рагуля трапіў у палон, адкуль у 1940 г. уцёк на радзіму ў Заходнюю Беларусь, якую ў той жа самы час акупаваў СССР.  Працаваў настаўнікам у школе ў Любчы.

Continue reading Барыс Рагуля →