Дастойны Ўладыка Сьвятаслаў, шаноўныя госьці, дарагія сябры,

Ад імя Рады Беларускай Народнай Рэспублікі вітаю ўсіх нас зь юбілеем Згуртаваньня Беларусаў Канады.

Як і ўва ўсіх іншых краінах, куды лёс іх закінуў, беларусы паваеннай хвалі эміграцыі ў Канадзе хутка пасьля свайго прыезду зьядналіся, перадусім каб разам працаваць на карысьць беларускага народу і разам змагацца за незалежнасьць Бацькаўшчыны.

Нават калі, у залежнасьці ад сваіх палітычных поглядаў, тварылі ў краіне некалькі беларускіх арганізацыяў, усе яны былі верныя ідэалам 25 сакавіка, усе стараліся стварыць «сваю Беларусь» на чужыне. Ад самага пачатку, заміж забясьпечваць уласнае існаваньне, яны браліся за здабычу сваіх сьвятыняў і грамадзкіх цэнтраў. У адным зь іх мы сьвяткуем сёньня наш сямідзясяты юбілей.

Continue reading Выступ Старшыні Рады БНР на сьвяткаваньні юбілею Згуртаваньня Беларусаў Канады →

Piša Staršynia Rady BNR Ivonka Surviłła:

“Ź vialikim sumam daviedałasia, što adyjšła ŭ lepšy śviet na 85-m hodzie žyćcia maja siabroŭka i supracoŭnica ŭ Kanadzkim Fońdzie Dapamohi Achviaram Čarnobyla ŭ Biełarusi Paŭlina Paškievič Smith.

Pra Paŭlinu ja pisała ŭ majoj knizie “Daroha”. Uspaminała jaje jak adnu z vydatnych žančyn, jakich mnie paščaściła paznać u maim žyćci.

Naradziłasia jana ŭ Kanadzie ŭ siamji biełaruskich baptystaŭ z Stolinščyny, jakija emihravali ŭ pačatku 30-ch hadoŭ. Paznajomilisia my ź joju, kali pierabralisia ŭ pravincyju Quebec, dzie jana brała aktyuny ŭdzieł u halinie školnictva. Kali my załožvali Kanadzki Fond Dapamohi Achviaram Čarnobyla ŭ Biełarusi i byli patrebnyja try podpisy ludziej, jakija nia mieli siamiejnych suviaziaŭ miž saboju, Paŭlina zhadziłasia być adnym z patrebnych troch padpisantaŭ, razam ź Zinaj Himpielevič i mnoju.

Ułažyła Paŭlina Paškievič vializarnuju pracu ŭ žyćcio Fondu. Šmat hadoŭ žyli ŭ jaje ŭsio leta pierakładčyki, jakija pryjaždžali ź dziećmi ŭ Kanadu. Naležała jana da ŭpravy Fondu i vykonvała roznyja funkcyi ŭ hetaj jakaści.

Дарагія суродзічы!

У лістападзе шмат якія народы ўшаноўваюць памяць сваіх герояў. Прыкладам, а 11-ай гадзіне 11-га дня 11-га месяца ўся Канада аддае пашану хвілінай маўчаньня сваім змагарам. Ад прадстаўнічкі каралевы да вэтэранаў і звычайных грамадзянаў, старыя і маладыя, з удзячнасьцю прыгадваюць суайчыньнікаў, якія аддалі жыцьцё на алтар Бацькаўшчыны. Ускладаюцца вянкі на магілах невядомых жаўнераў і паўсюль адбываюцца адпаведныя абрады.

Беларускі народ да нядаўняга часу ня ведаў – бо было забаронена ведаць – пра сваіх першых герояў першай у ХХ стагодзьдзі беларускай дзяржавы, нашых слаўных Случчакоў, якія ў 1920 змагаліся за Беларускую Народную Рэспубліку. Толькі ў вольным сьвеце беларусы пра іх ведалі і з удзячнасьцю іх ушаноўвалі ў канцы лістапада.

У гэтым 2017 годзе ў Беларусі яшчэ ўсё трэба прасіць дазвол ў гарадзкіх управах, каб магчы ўшанаваць іх памяць.  І паколькі ніколі не вядома, у якой ступені “чалавечкі ў цывільным” дазволяць спакойна адзначыць Дзень Герояў, выходзяць на вуліцы не дзесяткі  тысяч, а толькі пару сотняў удзячных патрыётаў.

Дарагія суродзічы! Віншую вас сёньня ад імя Рады Беларускай Народнай Рэспублікі з гэтай вялікай падзеяй у жыцьці нашага народу – Слуцкім Збройным Чынам.

Успомніце з удзячнасьцю тых дзесяць тысяч Герояў, якія хацелі вас абараніць ад надыходзячага захопніка-чужынца. Яны на гэта заслужылі.

Вечная ім памяць!

Жыве Беларусь!

Івонка Сурвілла,
Старшыня Рады Беларускай Народнай Рэспублікі

Лістапад 2017

22 кастрычніка 1919 году ў Пружанах нарадзілася Раіса Жук-Грышкевіч – сябра Прэзыдыюму Рады БНР, дзяячка беларускай дыяспары ў Канадзе.

Continue reading Раіса Жук-Грышкевіч →

Зварот Старшыні Рады БНР Івонкі Сурвіллы да 27-й Сустрэчы Беларусаў Паўночнай Амэрыкі, 2006 г.

Дастойныя Айцы, Паважаныя Госьці, Дарагія Сябры.

У Беларусі жыве крышку меней за дзесяць мільёнаў чалавек. Гэтую цыфру і мы падаём, калі нас пытаюць пра вялічыню нашай нацыі, хаця 20-е стагодзьдзе адабрала ад Беларусі штучна створанымі граніцамі сотні тысяч беларусаў, якія цяпер ёсьць грамадзянамі суседніх краінаў. І гэта ня ўсё. Неад’емнай часткай беларускага народу ёсьць мільёны нашых людзей у Сыбіры, куды іх прымусова вывезьлі і адкуль ім дзеля розных прычынаў ня было дадзена вярнуцца, а таксама штораз большая дыяспара ў іншых краінах сьвету.

Нажаль край наш, нават у найбольш надзейныя гады адраджэньня, неяк забыўся, што мы таксама сыны і дочкі тае самае Беларусі, што мы таксама называем яе сваёй Бацькаўшчынай. Для БССР мы былі ворагамі народу. Цяперашняму рэжыму мы папросту перашкаджаем. Перашкаджаем у ягонай нялюдзкай анты-беларускай палітыцы, а перад усім у яго намерах зьліквідаваць беларускую дзяржаву, інтэгруючы яе ў новы Саюз з Расеяй.

Continue reading Дыяспара павінна дапамагаць Беларусі – выступ І. Сурвіллы на Сустрэчы Беларусаў Паўночнай Амэрыкі, 2006 г. →

28 жніўня Старшыня Рады БНР Івонка Сурвілла ўзяла ўдзел у мерапрыемстве ў памяць пра гадавіну Пакту Молатава-Рыбэнтропа ў Атаве.

У імпрэзе таксама ўдзельнічалі прадстаўнікі дыяспараў і дыпляматы многіх краінаў Усходняй Эўропы: Польшчы, Украіны, краінаў Балтыі, Чэхіі, Славаччыны і Вугоршчыны. Таксама прысутнічалі канадзкія палітыкі.

Старшыня Рады БНР зрабіла выступ, у якім заклікала да міжнароднай салідарнасьці і спасылалася на Дэклярацыю памяці і салідарнасьці, прынятую Радай БНР у 2016 годзе.

20 чэрвеня 1925 г. у Смаргонскім раёне нарадзіўся Янка Сурвілла, сябра Рады БНР у выгнаньні, беларускі грамадзкі дзеяч.

Continue reading Янка Сурвілла →

1 студзеня 1920 г. у Наваградзкім павеце нарадзіўся Барыс Рагуля, намесьнік Старшыні Рады БНР, вайсковец, мэдык, выбітны дзеяч беларускай дыяспары ў Канадзе.

Ягоны бацька быў лекарам, але памёр падчас эпідэміі тыфусу, калі Барысу было толькі два гады. Маці з сынам пераехалі ў Любчу. Пасьля заканчэньня акушэрскіх курсаў у Варшаве маці атрымала працу ў наваградскім шпіталі ў 1930 г.

Таксама ў 1930 годзе Барыс паступіў у беларускую гімназію. Польскія ўлады ў рамках палітыкі дыскрымінацыі беларусаў у Заходняй Беларусі закрылі беларускую гімназію ў 1935 г., Барыс быў вымушаны перайсьці ў польскую гімназію імя Адама Міцкевіча, дзе атмасфэра была вельмі няспрыяльная і дыскрымінацыйная ў адносінах да беларусаў.  Ён закончыў гімназію ў 1938 г. і здаў уступныя іспыты на мэдычны факультэт Унівэрсытэту імя Стэфана Баторыя ў Вільні. Аднак польскія ўлады не далі яму магчымасьці вучыцца і ў абыход закону забралі ў армію.

У чэрвені 1939 году Б. Рагуля скончыў польскую афіцэрскую школу ў Зэмбраве, быў прызначаны камандзірам эскадрону ў 42-м палку польскага войска ў Беластоку. У верасьні 1939 г. ён ваяваў супраць нацыстаў у складзе польскага войска на мяжы Польшчы і Ўсходняй Прусіі. Барыс Рагуля трапіў у палон, адкуль у 1940 г. уцёк на радзіму ў Заходнюю Беларусь, якую ў той жа самы час акупаваў СССР.  Працаваў настаўнікам у школе ў Любчы.

Continue reading Барыс Рагуля →