Пакт Молатава-Рыбэнтропа сымбалізуе трагедыю нашага рэгіёна ў дваццатым стагодзьдзі. Мільёны ўсходнеэўрапейцаў былі зьнішчаныя нацыстамі і камуністамі за свае палітычныя погляды, этнічнае ці сацыяльнае паходжаньне. Мільёны загінулі ў Другой сусьветнай вайне, адказнасьць за разьвязаньне якой нясуць таталітарныя рэжымы ў Нямеччыне і СССР.

У гэты дзень 80 гадоў таму Савецкі Саюз і гітлераўская Нямеччына падпісалі пагадненьне аб ненападзе, сакрэтная частка якога прадугледжвала падзел Усходняй Эўропы паміж гэтымі дзьвюма таталітарнымі дзяржавамі. Заходняя Беларусь, якая ў той час знаходзілася пад польскім кантролем, апынулася ў сфэры ўплыву СССР, які на той момант ужо кантраляваў усходнюю частку Беларусі.

Праз тыдзень пасьля падпісаньня пагадненьня Нямеччына напала на Польшчу, што сталася пачаткам Другой сусьветнай вайны.

Двума тыднямі пазьней да Гітлера далучыўся Савецкі Саюз, напаўшы на Польшчу з усходу і дэ-факта ўступіўшы ў Другую сусьветную вайну на баку нацыстоўскай Нямеччыны. У 1939-1941 годзе СССР захапіў Заходнюю Беларусь, Заходнюю Ўкраіну, Бэсарабію і краіны Балтыі. Толькі Фінляндыя здолела абараніць сваю незалежнасьць у няроўнай вайне супраць савецкай ваеннай машыны.

Працягнуць чытаць Заява Рады БНР да 80-х угодкаў Пакта Молатава-Рыбэнтропа →

У гэтыя дні спаўняецца трыццаць гадоў ад заснаваньня Беларускага народнага фронту і Таварыства беларускае мовы імя Францішка Скарыны.

Абедзьве гэтыя арганізацыі сталіся яскравымі гістарычнымі зьявамі, адыграўшы значную ролю ў аднаўленьні незалежнасьці Беларусі і ў абароне беларушчыны ў вельмі неспрыяльныя часы.

Беларускі народны фронт – агульнанацыянальны дэмакратычны беларускі рух, які ў позьнесавецкі час стаўся выразьнікам волі беларускага народу да свабоды, дэмакратыі і незалежнасьці, абаронцам чалавечай і нацыянальнай годнасьці беларусаў. Уголас агучыўшы праўду пра Курапаты і Чарнобыльскую катастрофу, БНФ паставіў пытаньне пра аднаўленьне справядлівасьці і належную ацэнку палітыцы савецкага рэжыму да беларусаў.

Дэпутаты БНФ у Вярхоўным савеце Беларусі ў лёсавызначальны для нашай краіны час сталі рухавіком дэмакратычных пераўтварэньняў і ўрэшце аднаўленьня незалежнасьці Беларусі пасьля дзесяцігодзьдзяў іншаземнай акупацыі. Дзякуючы Беларускаму народнаму фронту, Беларусь вось ужо амаль трыццаць гадоў ёсьць паўнапраўнай сувэрэннай дзяржавай, што заняла “свой пачэсны пасад між народамі”.

Многія яскравыя і адважныя палітыкі сучаснай Беларусі, што цяпер прадстаўляюць розныя дэмакратычныя сілы, пачыналі свой шлях у Беларускім народным фронце.

Таварыства беларускай мовы – адна з галоўных арганізацыяў, што рупяцца пра прасоўваньне беларускае мовы і абарону правоў яе носьбітаў у сучаснай Беларусі. Ва ўмовах абыякавасьці ці нават варожасьці афіцыйных постсавецкіх уладаў у адносінах да роднае мовы беларускага народу, абарона мовы і моўных правоў сталася задачай простых людзей, шырокае грамадзянскае супольнасьці. ТБМ імя Ф. Скарыны ёсьць авангардам гэтага руху і шматгадовым сымбалем таго, як грамадзянская супольнасьць самастойна бароніць беларускую мову.

Беларускі народны фронт і Таварыства беларускае мовы – гэта выбітныя і пасьпяховыя прыклады грамадзянскай самаарганізацыі беларусаў, абароны самім народам сваіх правоў перад апаратам недобрасумленнай аўтарытарнай улады.

Рада БНР шчыра віншуе ўсіх цяперашніх і былых удзельнікаў БНФ і ТБМ. Няхай гэтыя арганізацыі будуць прыкладам і натхненьнем для многіх пакаленьняў беларускіх грамадзянаў.

Рада БНР выказвае сваё асуджэньне і сум з нагоды зьнішчэньня крыжоў ва ўрочышчы Курапаты.

Курапаты – месца, дзе савецкі таталітарны рэжым зьнішчыў дзясяткі тысячаў бязьвінных людзей. Гэта галоўны беларускі нацыянальны мэмарыял ахвяраў савецкага тэрору, аналягічны таму, як Хатынь – знакавае месца памяці ахвяраў нацыстоўскага тэрору супраць мірнага беларускага насельніцтва, а Трасьцянец і мэмарыял “Яма” ў Менску – месцы ўшанаваньня памяці соцень тысячаў беларускіх габрэяў, забітых у час Галакоста.

Адначасова Курапаты – гэта месца, якое з канца 80-х гадоў увасабляе адраджэньне беларускага народу зь нябыту. Адметнасьць і сымбалічнасьць гэтага мэмарыялу ў тым, што ён падтрымліваецца выключна сіламі беларускае грамадзянскае супольнасьці, без удзелу афіцыйных уладаў, а часьцяком і насуперак іхнаму ціску або злачыннаму бязьдзеяньню. Менавіта такім народным мэмарыялам Курапаты маюць быць у будучай дэмакратычнай Беларусі.

Рада БНР асуджае спробы ўладаў зьмяніць склаўшуюся натуру і характар мэмарыяла Курапаты і заклікае беларусаў усяляк падтрымаць актывістаў, якія стаяць на абароне гэтага сьвятога для ўсіх нас месца.

Рада Беларускай Народнай Рэспублікі выказвае сваю падтрымку і салідарнасьць з “Хартыяй’97” у сувязі з пагрозай спыненьня фінансаваньня гэтага СМІ.

“Хартыя’97” – адно з самых старых і найбольш папулярных незалежных беларускіх інтэрнэт-выданьняў. На працягу ўжо больш як 20 гадоў “Хартыя’97” пасьлядоўна і непахісна абараняе каштоўнасьці свабоды, дэмакратыі і незалежнасьці Беларусі.

Журналісты і рэдактары “Хартыі’97” неаднаразова былі аб’ектам палітычных рэпрэсіяў з боку ўладаў Рэспублікі Беларусь. Заснавальнік і рэдактар Алег Бябенін быў забіты пры дагэтуль ня высьветленых абставінах напярэдадні сумнавядомых прэзыдэнцкіх выбараў 2010 году.

Рада БНР заклікае польскую дзяржаву ў поўным аб’ёме працягнуць фінансаваньне “Хартыі’97” і іншых беларускіх незалежных СМІ, якія ў цяперашні час граюць надзвычайна важную ролю ў справе дэмакратычнай трансфармацыі Беларусі.

Рада БНР заклікае беларускую грамаду ў Польшчы зьвярнуцца да польскіх уладаў і патлумачыць важнасьць “Хартыі’97” і падтрымкі гэтага выданьня.

Рада БНР заклікае беларусаў ва ўсім сьвеце аказаць матар’яльную і маральную падтрымку “Хартыі’97”.

У апошнія тыдні актывізавалася грамадзкая дыскусія вакол пагрозаў незалежнасьці Беларусі з боку Расейскае Фэдэрацыі. Зважаючы на аналіз сытуацыі, а таксама:

– Канстатуючы, што ў нацыянальных інтарэсах Беларусі – рэформа эканамічнай мадэлі краіны і выхад з усіх інтэграцыйных аб’яднаньняў з Расеяй, а ў доўгатэрміновай пэрспэктыве – будаўніцтва з будучай дэмакратычнай Расеяй раўнапраўных, рынкавых, добрасуседзкіх адносінаў, заснаваных на ўзаемнай павазе;

– Улічваючы, што саюзная дамова зь цяперашняй Расеяй не адлюстроўвае волю беларускага народу, які жадае добрых і шчыльных адносінаў з усімі сваімі суседзямі, у тым ліку з Украінай і краінамі Эўрапейскага Зьвязу;

– Улічваючы, што ўлады Рэспублікі Беларусь не паведамляюць грамадзтву пра канкрэтныя зьмест і вынікі перамоваў паміж А. Лукашэнкам і Ў. Пуцінам у канцы 2018 году, што стварае глебу для спэкуляцыяў і спрыяе росту напружанасьці, а таксама ўлічваючы, што цягам апошняга месяцу маюць месца спробы маніпуляваньня публічнай дыскусіяй з боку дэструктыўных палітычных сілаў у Расеі і ў Беларусі, да якіх беларускае грамадзтва павінна ставіцца разважана і акуратна;

Рада Беларускае Народнае Рэспублікі заклікае:

– Палітычна актыўных грамадзянаў і дэмакратычныя сілы – плянаваць свае дзеяньні на выпадак абвастрэньня пагрозы незалежнасьці Беларусі. Пры гэтым павінны заставацца ў сіле мэты дэмакратызацыі палітычнага жыцьця і дасягненьня паўнапраўнага статусу беларускае мовы й культуры, забясьпечыць якія павінны ўлады Рэспублікі Беларусь;

– Беларускую дыяспару ў дэмакратычных краінах – рыхтавацца да актыўнае асьветніцкае працы ў краінах свайго пражываньня па тэме незаконнасьці гіпатэтычнай анэксіі Беларусі з боку Расеі і недапушчальнасьці прызнаньня або ігнараваньня гэткае анэксіі міжнароднай супольнасьцю;

– Улады Рэспублікі Беларусь – дэмакратызаваць палітычную сыстэму краіны, а таксама правесьці парлямэнцкія і прэзыдэнцкія выбары, заплянаваныя на 2019 і 2020 гады, у поўнай адпаведнасьці зь міжнароднымі дэмакратычнымі стандартамі. Рада БНР заяўляе, што ўладам Рэспублікі Беларусь неабходна спыніць канфрантацыю і перасьлед патрыётаў Беларусі з шэрагаў дэмакратычнай апазыцыі, зрабіць захады дзеля кампрамісу сярод палітычных сілаў Беларусі ў інтарэсах безумоўнай грамадзкай кансалідацыі вакол каштоўнасьцяў незалежнасьці Беларусі.

Рада БНР зьвяртае ўвагу на тое, што юрыдычная сіла дакумэнтаў аб стварэньні так званае “саюзнае дзяржавы”, падпісаных раней ці маючых быць падпісанымі ў будучыні, павінна быць пастаўленая пад сумнеў, калі іхным падпісантам зь беларускага боку выступае асоба, якая займае пасаду прэзыдэнта Рэспублікі Беларусь не па выніках дэмакратычных выбараў.

Рада БНР заяўляе, што дэмакратычныя выбары, павага да правоў чалавека і свабода слова – гэта адзіны магчымы шлях да нацыянальнай кансалідацыі беларусаў і да выхаду зь міжнароднай ізаляцыі, у якой Беларусь знаходзіцца апошнія дзесяцігодзьдзі.

16 студзеня 2019 г.

У гэтыя дні спаўняецца 10 гадоў вайне паміж Расеяй і Грузіяй у 2008 годзе.

Рада БНР канстатуе, што вайна сталася вынікам вонкавапалітычнай агрэсіі з боку Расеі, якая ад пачатку 1990-х гадоў аказвала матар’яльную і палітычную падтрымку сэпаратысцкім утварэньням на тэрыторыі Грузіі, выкарыстоўвала свой міратворчы мандат для прыкрыцьця гэтае падтрымкі і нарошчваньня вайсковае сілы ў Паўднёвай Асэтыі і Абхазіі. Рада БНР падкрэсьлівае, што Расея нясе адказнасьць таксама за падрыхтоўку і беспасярэдняе разьвязваньне баявых дзеяньняў у жніўні 2008 году.

Рада БНР падтрымлівае тэрытарыяльную цэласьць Грузіі ў міжнародна прызнаных межах і выказвае сваю салідарнасьць з народам Грузіі, які разам зь беларусамі пакутаваў ад дзесяцігодзьдзяў савецкае акупацыі, а пасьля распаду СССР таксама вымушаны супраціўляцца агрэсіўнаму рэваншызму з боку Расеі.

Працягнуць чытаць ПРАЗ 10 ГАДОЎ ПАСЬЛЯ ВАЙНЫ Ў ГРУЗІІ РАСЕЯ ПРАЦЯГВАЕ ПАГРАЖАЦЬ МІЖНАРОДНАЙ БЯСЬПЕЦЫ — ЗАЯВА РАДЫ БНР →

Рада Беларускай Народнай Рэспублікі выказвае заклапочанасьць тым, што візыт у Беларусь Прэзыдэнта Фэдэральнай Рэспублікі Нямеччына Франка-Вальтэра Штайнмаера і Прэзыдэнта Аўстрыйскае Рэспублікі Аляксандра ван дэр Бэллена 29 чэрвеня 2018 будзе выкарыстаны для легітымацыі дыктатарскага рэжыма Аляксандра Лукашэнкі.

Рада БНР вітае ўшанаваньне памяці ахвяраў нацыстоўскіх акупантаў з боку афіцыйных уладаў Рэспублікі Беларусі, а таксама з боку кіраўнікоў Нямеччыны і Аўстрыі. Трасьцянец — гэта месца, дзе былі забітыя дзясяткі тысячаў жыхароў Беларусі, Нямеччыны, Аўстрыі, Чэхіі і іншых краінаў. Гэтае месца сымбалізуе трагедыю жыхароў Беларусі — этнічных беларусаў, габрэяў і прадстаўнікоў іншых народаў — у XX стагодзьдзі, якая неаддзельная ад трагедыі ўсяе Эўропы. Памяць пра ахвяры Галакосту і Другой Сусьветнай Вайны павінна быць грунтам для агульнаэўрапейскай салідарнасьці і супольнага агульнаэўрапейскага супраціву тыраніі, нецярпімасьці, агрэсіўнаму нацыяналізму і распальваньню войнаў як у Эўропе, так і ў іншых рэгіёнах сьвету.

Рада БНР выказвае спадзяваньне, што ў будучыні такога самага афіцыйнага ўшанаваньня з боку як беларускіх уладаў, так і прадстаўнікоў Расеі як правапераемніка СССР, дачакаюцца і ахвяры савецкага рэжыму ў Беларусі, у тым ліку пахаваныя на тэрыторыі ўрочышча Курапаты.

Разам з тым Рада БНР адзначае, што міжнародная легітымацыя рэжыма А. Лукашэнкі будзе мець выключна нэгатыўны эфэкт на стан правоў чалавека і дэмакратыі ў Беларусі. А. Лукашэнка прызнаваўся ў шанаваньні гітлераўскіх мэтадаў дзяржаўнага кіраваньня і пабудаваў у Беларусі сыстэму аўтарытарнай дзяржаўнай улады, якая супярэчыць эўрапейскім каштоўнасьцям.

Рада БНР заяўляе, што сустрэчы міжнародных лідараў з А. Лукашэнкам, які прынамсі з 1999 году незаконна займае пасаду Прэзыдэнта Рэспублікі Беларусь, павінны быць скіраваныя на паляпшэньне сытуацыі з дэмакратыяй і правамі чалавека ў Беларусі. Паляпшэньне гэтае сытуацыі павінна быць неабходнай умовай для разьвіцьця стасункаў паміж дэмакратычнымі краінамі і Рэспублікай Беларусь.

Рада Беларускай Народнай Рэспублікі ў выгнаньні выдала заяву, у якой асуджаліся пагрому супраць габрэяў, якія адбываліся як у акупаванай бальшавікамі Ўсходняй Беларусі, так і ў акупаванай Польшчай Заходняй Беларусі.

Нататку аб гэтым 23 чэрвеня 1921 г. апублікавала газэта Danziger Volksstimme – выданьне нямецкіх сацыял-дэмакратаў у Вольным Горадзе Данцыгу (Nr. 170).

Перасьлед габрэяў у Беларусі

Коўна, 18 чэрвеня. Народны ўрад Беларусі, які знаходзіцца тут у выгнаньні, зраіў заяву супраць габрэйскіх пагромаў у занятых палякамі і бальшавікамі частках Беларусі.

У ёй сказана:

“Шмат стагодзьдзяў нашыя габрэйскія суграмадзяне жылі і працавалі з намі плячом да пляча. Культура і дабрабыт нашай краіны пабудаваныя агульнаю працай. На руках беларускага народу ніколі не было крыві ягонага братэрскага габрэйскага народу.

Цяпер жа цёмныя сілы займаюцца тым, каб прывіць запалоханаму беларускаму народу нянавісьць да габрэяў. Абуральна, што акупацыйныя сілы ўвогуле церпяць гэткую поўную нянавісьці агітацыю.

Твой законны ўрад, які цяпер вымушаны пакінуць краіну ворагам, заклікае цябе, беларускі народзе, змагацца не супраць габрэяў, а разам зь імі супраць агульных прыгнятальнікаў і ворагаў, супраць несправядлівасьці і за лепшыя і шчасьлівейшыя стасункі чалавека з чалавекам без будзь-якой рэлігійнай розьні.”

Рада Беларускай Народнай Рэспублікі выказвае сваё абурэньне фактам перагляду ахоўнай зоны Курапацкага мэмарыялу і адкрыцьця забаўляльных установаў на ягонай тэрыторыі.

Курапаты – адзін з галоўных гістарычных помнікаў і мэмарыялаў на тэрыторыі Беларусі.

На тэрыторыі ўрочышча Курапаты савецкія акупанты ў трыццатыя і саракавыя гады мінулага стагодзьдзя расстралялі тысячы мірных жыхароў Беларусі. Гэтае месца зьяўляецца галоўным нацыянальным мэмарыялам, дзе ўшаноўваюцца ахвяры савецкага рэжыму на Беларусі. Апроч гэтага, у 1988 годзе Курапаты сталіся знакавым месцам для фармаваньня агульнанацыянальнага дэмакратычнага руху, які зрабіўся асноўнай сілай, што спрычынілася да зьяўленьня на карце сьвету незалежнай Рэспублікі Беларусь у 1991 годзе.

Савецкія акупацыйныя ўлады і постсавецкі рэжым Аляксандра Лукашэнкі неаднаразова дэманстравалі сваё жаданьне зганьбіць Курапаты, а таксама сьцерці народную памяць аб гэтым месцы і страшных падзеях, якія там адбываліся, праз:

• замоўчваньне савецкіх злачынстваў і наўмысны распаўсюд хлусьні аб Курапатах у дзяржаўных СМІ,
• будаўніцтва аўтамабільнай шашы непасярэдна па магілах ахвяраў рэпрэсій,
• дэманстратыўнае нерасьсьледваньне фактаў наўпроставага вандалізму і нападаў на добраахвотнікаў, што займаюцца ўпарадкаваньнем мэмарыяла, – а, магчыма, і арганізацыю вандалізма і правакацыяў,
• неналежную ахову мэмарыяла,
• дазвол на будаўніцтва рэстарану на тэрыторыі Курапатаў.

Рада БНР заяўляе, што пабудова забаўляльных установаў на месцы масавых расстрэлаў і пахаваньняў ахвяраў рэпрэсій, а таксама перагляд ахоўных межаў мэмарыяла зьяўляюцца злачынствам супраць нацыянальнай памяці.

Рада БНР выказвае сваю падтрымку і шчырую падзяку ўсім, хто асабіста ўдзельнічае ў акцыях пратэсту на месцы і спрыяе пашырэньню інфармацыі пра тое, што адбываецца ў Курапатах.

Рада БНР заяўляе, што маўклівая згода афіцыйных уладаў Рэспублікі Беларусь на зганьбаваньне Курапатаў у чарговы раз сьведчыць аб тым, што рэжым Аляксандра Лукашэнкі ў важных аспэктах па-ранейшаму захоўвае характар палітычнага пераемніка акупацыйнага савецкага рэжыму. На працягу вось ужо больш за дваццаць гадоў маральная і ідэйная пераемнасьць рэжыма А. Лукашэнкі і савецкага рэжыму праяўляецца як у сымбалічнай прасторы, так і на практыцы, праз сыстэматычныя парушэньні правоў чалавека, адсутнасьць дэмакратычных выбараў, адкрытую пагарду да годнасьці беларусаў як грамадзянаў і і да ключавых складнікаў беларускай нацыянальнай памяці і годнасьці. Палітыка ў справе мэмарыялу ахвярам савецкага тэрора ў Курапатах відавочна і востра супярэчыць пазытыўным жэстам з боку кіраўніцтва Рэспублікі Беларусь, якія маглі былі быць з надзеяй успрынятыя беларускім дэмакратычным грамадзтвам і дыяспарай у кантэксьце адзначэньня 100-годдзя незалежнасьці БНР у сакавіку гэтага году.